Herkes tehlikeli bir aracı güvenli bir şekilde ya da güvenli bir aracı pervasızca kullanabilir. Ancak veriler, belirli araçların bir şekilde sürücüleri daha fazla risk almaya teşvik ettiğini ve daha yüksek ölüm oranlarına neden olduğunu göstermektedir. Yeni bir çalışma, sürücü ölüm oranlarının yüksek olduğu iki araç türünü ortaya koyuyor: muscle arabalar ve küçük araçlar.
Otoyol Güvenliği Sigorta Enstitüsü (IIHS), federal Ölüm Analizi Raporlama Sisteminde bildirildiği üzere, marka ve modele göre sürücü ölümlerine ilişkin son analizini yayınladı. IIHS bu veri araştırmasını 1989’dan bu yana yaklaşık her üç yılda bir gerçekleştiriyor ve bu son raporda 2020 model araçlarda ve “aynı tasarım ve özelliklere sahip daha önceki modellerde” 2018’den 2021’e kadar meydana gelen ölümler inceleniyor. Bazı durumlarda bu, 2017 model yılına kadar olan araçları da kapsıyor. IIHS, sürücü ölümlerini iki kategoride analiz etmek için bu büyük örneklem boyutunu kullandı. Birincisi, 2018’den 2021’e kadar en az 100.000 kayıtlı araç yılı olan araçlardaki ölüm oranıdır. İkincisi, en az 20 ölüme sahip modeller.
IIHS’nin üç yılda bir yaptığı bu anketlerde sürücü ölümlerine odaklanmasının bir nedeni var: Bu sayede sürücü ölümleri karşılaştırılabiliyor çünkü IIHS’nin açıklamasına göre “yoldaki tüm araçların sürücüleri var ama hepsinin yolcuları ya da aynı sayıda yolcuları yok”. Sürücü ölüm oranları, çarpışma testleri ve derecelendirmelerin yanı sıra bir aracın gerçek dünyadaki güvenlik yeteneklerini anlamanın bir başka yolu.
Peki, en tehlikeli modeller hangileri? Önceki veri araştırmalarında, IIHS -şaşırtıcı olmayan bir şekilde- küçük araçların daha büyük tehlikelere yol açtığına dair kanıt bulamamıştı. Ancak yeni 2020 yılı çalışması için, en yüksek sürücü ölüm oranlarına sahip 21 araçtan altısı, Chevrolet Camaro, Dodge Challenger, Dodge Charger ve Ford Mustang varyantları dahil olmak üzere muscle otomobillerdir.
IIHS’nin bu muscle otomobilleri sıralamaya dahil etmesinin nedeni “sürücü ölümleri” tanımında yapılan bir değişiklik. Daha önce IIHS sadece kazaya karışan bir araç sürücüsünün ölüp ölmediğine bakıyordu. IIHS son analizinde, kazalarda ölen diğer araçlardaki sürücülerin sayısını da hesaba kattı. Başka bir deyişle, Charger ile Honda Jazz arasında meydana gelen ve Jazz sürücüsünün öldüğü varsayımsal bir kazada, bu ölüm önceki IIHS çalışmalarında Jazz’a atfedilecek ve “küçük arabalar daha tehlikelidir” mesajını daha da güçlendirecektir. Yeni çalışmada ise bu ölüm, “diğer sürücü” ölçütü kullanılarak Charger’a bağlanıyor.
IIHS verilere bu şekilde bakmaya başladığında ilginç bir şey ortaya çıktı.
IIHS Başkanı David Harkey, “Tipik olarak daha küçük araçların yüksek sürücü ölüm oranlarına sahip olduğunu görüyoruz, çünkü özellikle daha büyük, daha ağır SUV ve pikaplarla çarpışmalarda çok fazla koruma sağlamıyorlar” dedi ve kuruluşun teorisini paylaştı: “Bu listedeki muscle arabalar, bir aracın imajının ve nasıl pazarlandığının da çarpışma riskine katkıda bulunabileceğini vurguluyor.”
IIHS, muscle otomobillerin “diğer sürücü ölümlerinde” kötü bir sıralamaya sahip olduğunu fark ettiğinde, benzer özelliklere (beygir gücü ve güvenlik teknolojileri gibi) sahip diğer araçlarla karşılaştırarak bunun nedenini anlamaya çalıştı ve muscle otomobiller ile lüks araçlar arasında birçok benzerlik buldu. IIHS, lüks araçların “rahatlık ve konfor” vaadiyle satıldığını, kaslı araçların ise agresif sürüşü ima eden bir profille satıldığını söyledi. IIHS’nin teorisine göre, insanların muscle otomobiller hakkındaki düşünceleri, yollarda meydana gelen ölümlere katkıda bulunabiliyor.
Geleneksel “Bir otomobilin sürücüsü kazada öldü mü?” çerçevesi kullanıldığında, Mitsubishi Mirage’ın ilk iki sırayı almasıyla küçük otomobiller listeye hakim oldu. Mirage G4 205 ölüme neden olurken, Mirage hatchback 183 ölüme neden oldu. Yelpazenin güvenli ucunda, sıfır sürücü ölümüne sahip dört model vardı: BMW X3 4WD, Lexus ES350, Mercedes-Benz E sınıfı sedan 4WD ve Nissan Pathfinder 2WD.
Diğer sürücüler listesindeki ilk dört araç, Dodge Charger Hemi 2WD ile birlikte büyük pikaplardı (Ram 3500 Crew Cab long bed 4WD, Ford F-350 Crew Cab 4WD ve Ram 2500 Mega Cab 4WD). Charger ve Challenger gibi muscle otomobillerin her iki listede de yer alması, bu araçların hem sürücüleri hem de yoldaki diğer araçlar için tehlikeli olabileceğini göstermektedir.
IIHS, “Bu mercek kullanıldığında, büyük ve küçük hikayesi kısmen tersine dönüyor ve büyük araçların diğer yol kullanıcıları için oluşturduğu tehlikeyi gösteriyor” dedi. “Ancak, aşırı yüksek sürücü ölüm oranlarına sahip üç Dodge muscle otomobil, diğer sürücü ölümleri söz konusu olduğunda da en kötü performans gösterenler arasında yer alıyor ve bu da bu araçların agresif bir şekilde kullanıldığını gösteriyor.”
